|
|
|
Moro
med språk!
Trøndersk ordlest
(PDF)
Stor fil bruk PC!
Trøndersk ordlest i
Excel-format
Utdrag
frå ordlesta
Trønderske ord på
Verdalsbilder.no
Nasjonalbibliotket
har digalisert:
Trykk på bildet for å
lese hele boka på Nasjonalbiblioteket
Oversikt
over alle
utgaver av boka
Toillbokk Øl fra
Inderøy Gårdsbryggeri
TRØNDERMUSIKK!
Diverse
Rotmo- og
Vømmølmusikk på YouTube
ROTMO-tekster
Åge Aleksandersen
Terje Tysland
Magnus Hestegrei
Murar (murer)
fra E C Dahls
Orntle dasspapir
fer «kveitnakka»
Godt råd!
deinnj som itj grip
da'n, kainnj like
godt ta kveild'n!
Verdal historielag
|
|
<
Trønderske ord | Trønderske
ord 2018 og tidlear >
| Fotofekling
| Jøssingvitsa |
Trøndersk kanon?
| Trønderskrøna
| Utdrag frå ordlesta
|
26. mars 2024
God påske!
17. mai 2022
Gratulere med 17. mai!
Gratulere med da'n! Vi e heildig vi som bur i Norge og
kainn feir nasjonalda'n i fred og friheit!
Gratulere med
da'n!
Vi e heildig vi som kainn feir nasjonalda'n i eit fredele
og frittj lainn! I dag går mine tanka te Ukraina
og aill følk og lainn som e i krig og lir uinner
okkupasjon, uindertrøkking og ufriheit!
Æ e vældig
stoilt av at æ bur bor i eit lainn der nasjonaldan
feires med barnetog og hornmusikk og med pølsa,
is og brus, men ingen militærparada i gatan,
krigsfly i lufta og med statsledera med steinansekt
som vise dødele ferakt for liv, historie og
natur!
Gratulere med 17. mai!
|
Gratulere med da'n! Vi e heildig vi som bur i Norge og
kainn feir nasjonalda'n i fred og friheit!
Gratulere
med da'n!. Trykk på bildet for større bilda
på in konto på Google Foto.
14. mars 2022
Beskårrå/beskjær eiller beskjørrå
eit tre?
På
trøndersk sei vi nok «æ ska beskjær
eit tre...» eiller « æ ska beskjørrå
eit tre...» men
itj at «æ ska beskårrå eit tre....»
Så nu veit du også ka du ska svårrå
på det, he, he!
13. september 2021
Godt valg!
13.
september 2021: Valgdag i Norge og æ hi sjølvsagt
stæmt på mett parti!
Glede mæ
tæ valgseindingan på TV i kveill. Det
ska bli speinnanes! Æ hi rappa nån logoa
og eindra på fleie karikaturtægninga æ
hi fijnni på Internætt.
Uansjett ka valgresultatet
bli, e det greitt å husk på at statsbudsjættan
i praksis gjæres opp med minnjer einn 0,5 %
ueinigheit og at deinnj «nakne sainnheit»
e at Høyre står te vænstre fer
Labour i England Godt valg!
|
Og
slik vart valgresultatet i Stortingsvalget i 2021:
Trøkk
på bildet ovafer fer å sjå stør
bilda på på Google Foto. Sjå
eillers meir på nrk.no.
Æ hi aillder
lagt skjul på at æ bestaindig hi stæmt
RV og Rødt sia æ fekk stæmmerætt
i 1979. Da stæmt æ på RV og stod på
5. plass på kommunelista te RV i Skedsmo kommune.
Men nu gjænstår det å sjå ka
valgresultatet føre te. Speinnanes! |
Ska
bli interessangt å sjå ka Rødt får
gjennomslag fer på Stortinget i de næste fire
åra!
Trykk
på bildene for å lese mer om Rødts stortingsrepresentanter
i neste stortingsperiode.
30. august 2021
«STOPP VERDEN, JEG VIL AV!»
30. august 2021: Aill vi innordn ås framskrittet,
men e det så sekkert at det e framskritt?
Da æ va
i Bergen i begyinnelsa tå august, va det kuinnj
QR-koda på mang tå restaurantan ruindt
Bryggen. Rektignok
e QR-kode ænkelt å bruk, men æ like'itj
utviklinga: My dårlear service, ingen personle
service, ingen variabla ferr spesielle ønska,
fremmedgjøring og kelnera som bli redusert
te (oft sure) servitøra. Og sjøl om
det e vi som gjær jobben, så mærskes
itj dét på prisan!
Ailt ska strømlinjeformas og gjørrås
ænklast mule nu fer tida, men fer mang pærsona
bli ailt bærre vansklear og gjær følk
som «itj e heilt på nætt»
og eildert følk usekker og trøng hjølp.
Nu når ailt ska vårrå så effektivt,
bli det te at mænnesket itj sættes i sentrum,
og ting bli ailt fer lite pærsonle. Fer mæ
føles det meir som ein slags «samling
i bånn» med ein næsten uansteindig
dårle service...
Vess det e nån
som hi eit godt ferslag te ka vi kainn kaill «QR-kode»
på norsk eiller trøndersk, så kom
med inspæl! På ængelsk betyr «QR-kode»
fer «Quick Response code». Så kanskje
«hurtigkode», «hurtig-responskode»
eiler «snåp-kode» eiller «mobil-snåpkode»
går an??? Det må i aillfaill kuinn lages
eit norsk eiller trøndersk ord som e lik bra
som akronymet og anglifiserte «QR-kode»!
(QR-kode e ænkelt
å lag sjøl og vess ein bruke QR-skanneren
på mobilen på koden nederst til høger
i bildet, kainnj ein sjå originalbildet...)
|
8. juli 2021
Deinn typiske nordmainn?
Fritt etter «Den typiske nordmann». Trykk på
bildet for å se originaltegningen.
21. juni 2021
Solsnu og årets længste dag
21.
juni 2021: Solsnu i dag og onsdag 23. juni bli det det Sankthansfeiring
i Dalen på Solvang 1.
I dag e 'e årets
længste dag og såmmårsnu, eiller
solsnu om ein villj, og kanskje bli det son hen i
kolonihagen æ bur nu te Jonsokaften'? Uansjett:
Ha ein fin sankthanskveild nu te onsdan!
Pærsonle
hi ætj nån spesielle æ sku seindt
på bålet, men det e mang som ein kuinnh
ha seindt te Bloksberg!
|
26. mai 2021
MANERA og normal følkskikk
|
«Manera»
kainnj vel oversættes te «manerer, oppførsel;
vedtatt sedvane»; kolles det e vanle, normal
føkskikk og oppfør sæ blaindt
følk; vis at 'n kjæm frå eit møblert
hjæmm og kainnj vårrå eit æksæmpel
te ætterfølgels...
Det bli rægna som dårle (bord-)manera
og å sleik tællikken mens du et blaindt
følk og å mosistøkker poteta og
eta bære med gaffell'n i fint sælskap
og særle vess ein itj takka fer maten.
Eillers
e 'e dårle manera og bainn eiller snakk høgt
i kjerska, sitti med huva på inadørs,
lesa mens du et, eta mens du hi huva på, eta
saus med kniv, slafs i sæ maten, slursp i sæ
drekke, knåppå (pråttå) nassikus,
sitti å fis og rapp nemme matbordet, drekk kaffe
tå tefatet, sitti hælv-naken ved mat-bordet,
skol haue' i bordplata... Eillers skuill ongan ailder
fersyn sæ føsst frå kak- eiller
brødfatet! Da vart det smekk over fingran!
T.v.:
«Ler dæ manera gut, oppfør dæ
som følk!», sei du! Du som sett med puppa
bar nemme matbordet!
|
Og eillers skuill
ongan ailder avbryt når vaksifolk snakka, itj
snakk med mat i muinn', be høffle om ting,
itj bjynnj å eta før aill ha fått
fersjynt sæ, itj gå frå bordet før
aill va færdig med å eta, takk med hainnja
og bokk eiller nei... Og sekkert my ainna!
|
12. februar 2021
Darwins fødselsdag
12.
februar aill år: Æ e IKKE i slækt med
sånndre degenererte tuillinga!
Når 20 prosent
itj tru på på koronavaksinen og hællvparten
tå USAs befølkning trur at Trump vaint
valget og mang trur at jorda vart ble skapt fer 6 000
år sia, e det kanskje å håp at Darwins
evolu-sjonsteori får meir gjænnomslag!? |
God jul 2020!
Nu
sprer vi ås ruindt omkreng i leiligheta. Trykk på
bildet for meir julegreia hen på hjæmmesida.
10. september 2020
E det son vi vilj ha e?
Næ,
son villj vi ittj ha e! Vi vil heiller ha det på G,
på steill. Vi villj trives og ha det godt!
18. august 2020
Muinnjbinnj koste skjorta!
18.
august 2020: Muinnjbinnj koste skjorta fer tida. Rætt
og slætt, dæm koste flæsk!
Ein
kainnj blakk sæ på minnjer! Nu når
det anbefales bruk tå muinnbinnj i rushtrafikken
i Oslo og i dela tå Indre Østfoilld og
mang trur at det også kainnj bli påbudt
i heile Norge, hi ætterspørselen ætti
muinnbinnj økt betrakele og med det også
prisan. Hi lest at prisen på «ækt»
muinnjbinnj hi økt med bortimot ein tidobling
og det e heilt sjukt!
Det mijnste vi
nu kainnj ferlang e at regjæringa går
in og pålægg apotekan å bruk fastpris!
Men son e kapitalismen! Hørre dåkk itj
nå meir frå mæ om det henne, så
e det vel æ som hi fått muinn-kørg!
|
7. august 2020
I disse koronatider må'n hoill haue kalt!
4.
august 2020: Prøvd mæ som ølselgar foran
Grand Café, men vart jåggå bort tå
dørvaktin.
Ein ska itj spøk
fer my tå koronaviruset,
men ingen ting e for galt at'n itj kainnj lag litte
tuillåt humår ut tå'e.
På tirsdan prøvd æ å sælg
det trønderske ølet Dahls øl
på Karl Johans gate. Prøvd å stillj-mæ
opp utafer Grand hotell, men der tok det itj læng
førri portøran kom og jåggå
mæ. Så da pakka æ fort sammen og
fløtta mæ opp te Studenterlunden kor
æ fekk stå ei stuinn førri æ
fekk hør at politiet va på vei. Men som
vant gatesælgar greid æ å uinngå
å bli arrestert: Fer førri politiet komm-ferbi,
hoill æ haue' kalt og hivd ølet nirri
einn frysar og læsst som æ sælgt
is...
|
Så
æ fløtta mæ opp te utafer Studenterlunden
litte længer opp i Karl Johan.
Skal det vårrå ein is? Fer ein må
verskele prøv å hoill hauet kalt i disse koronatider!
24. juni 2020
PÅMIJNNELS OM AT DET SNART E JUL!
24.
juni 2020: Ha ei fin førjulstid! Trykk på bildet
større bilde på min konto på Google Foto.
24.
juni: Jonsok. Har sjett på Facebook at fleir påmijnne
ås om at i dag e det kuinn eit hælvt år
te julaften. Ja, det e vel greit å forbered sæ
litte te jul! Hi dæffer begyint mine egne juleforberedelsa
nu når det lakker og lir mot jul! Ha ei fin førjulstid! |
21. juni 2020
Ekkåinnjbesøk i Odins hage!
21.
juni 2020: Ekoinnjbesøk i Odins hage på Solvang
kolonihager, avdeling 1 i Oslo.
Hi du sjett nå'n
teillbjønna i det siste, du? Æ hadd ein
teillbjørn i føggelmatarn e i dag. Trivele
å få besøk tå sånndre
nussele skapninga! «Mett» ekoinn hi æ
døpt «Nusse» og så
e'e bra nussele også, da!
På Røros
kaille dæm ekorna fer «tallbjørn»
og ainna namn på ekorn i Trøndelag e
'ekoinn', 'ikorn' (ikonn) og 'trebjønn'/'trebjørn'.
I Verdalen sei vel dæm flæstan 'ekkånnj'
og 'ekoinnj'. (Vanskele å skriv!) Ska prøv
å finnj fleir trønderske ord fer 'ekorn'
med tida...
Hen hi du hværtfaill aill bildan æ tok
frå ekånnjbesøket
på høtta mi 21. juni 2020 (på bokmål).
Og på min konto på Google
Foto hi æ lagt-ut mang bilda frå ekånnjbesøk
på parsellen min, Odins hage frå juli
2012 fram te med 21. juni 2020...
|
21.
juni Nussele «Nusse» på besøk i
Odins hage på Solvang kolonihager, avdeling 1 i Oslo.
26. mai 2020
Godt nyitt frå Folkehelseinstituttet!
«Fekk»
hen gladmeillinga frå ein godkar i FHI i dag! Take
Care!, som det heite på godt trøndersk.
Ein ska itj spøk
fer my med deinn ferfærdele koronapandemien,
men litte spøk tøle vi. 30. april vart
regeln om to meter avstainn redusert frå 2
te 1 meter, og det vart åpna ferr arrangemang
på offentle sted fer maks 50 pærsona.
Vi Trøndera e kjeint fer å vårrå
litte sjenert tå ås og heill litte avstainn
og e kanskje litte impulsiv, heilt te vi får
tænkt ås om!
Men vesst det
bli nå tå f-æks. «Spelet om
heilag Olav» også i år, villj
æ tru at det bli bra sekt te scenen i hvertfaill!
|
11. april 2020
Ha ei fortsatt fin påsk!
Ha
ein fin påskaften! Ein må improvisér
litte når ein itj kainnj gjørrå det ein
hi tænkt i påska!
Hørdd
ein fin ein i dag: Så va det jazzmusiker'n
som mesta aill intækt ferdi aill påskekonsærtan
som va planlagt vart avlyst på gruinn tå
koronapandemien. Så nu må'n bære improvisér
framover! |
6. april 2020
Ha ei fin påsk!
6.
4. 2020: Kontraskjæret ved Akershus festning. Har
ein kjeinning frå Bergen hen i Oslo som
sei at trønderan e trivligst når dæm
bur i Trøndelag! Takk det såmmå, sei
æ! Ha ei fin påsk!
TRØNDERSKE
ORD og VEINDINGA
Mang tå tingan på henn
sida e heinta frå ting æ hi lagt ut på
dialæktgruppan
«Heimbrøgga oL og uttrøkk» og
«Ord og uttrykk fra Verdal» på facebook.
10. mars 2020
Pess i boksa fer å hoill varmen
Det
e aillder lurt i å pess i boksa fer å hoill
varmen! Fer det kainn få uveinta biæffekt!
Og det som synes lurt, hi kort verskning eiller fungere
heiller dåle på længer sekt!
8. mars 2020
Den Internasjonale Kvinnedagen!
Kvinnekampen
tar aillder slut! Trykk ruindt omkreng på bildet fer
å få opp lænka te artikla om Kvinnedagen,
Mannsdagen (som vi itj trøng!) og «min»
organisasjon, Kvinnefronten.
29. oktober 2019
El-sparkesykkelforrurænsing
Det
e bêr med ein ordentle tråsykkel te begjær
einnj hænslængte tråsykla te besvær!
Det
e enormt mang el-sparskesykla ruindt omkring hen i Oslo
fer tida og det legg fuilt tå «el-sparska»
hænsløngt på både tænkele
og utænkele plassa. Hen e to bilda æ tok
i går på Karl Johan hen i Oslo.
Såg også
ein ønger «el-sparkesykkelidiot»
i fin dress og spisse sko i hjørnet Grensen/Møllergata
i går som kjørdd på rødt
lys mens 'n sjekka mobilen samtile! Rart at det itj
e einda fleire ulykka, fer hen i Oslo hvertfaill,
så suse elsparkesyklistan ferbi dæ
også når du går på fortauga
og ane fred og ingen fare!
Men kainnj nån
hjølp mæ med eit godt trøndersk
ord fer hen galskapen. Nån nye oL hi æ
jo tænkt ut sjøl: «el-sparkesykkelterrorist»,
«el-sparkesykkelgærning», «el-sparkesykkelfersøplar»,
«el-sparkesykkelidiot» og el-sparkesykkeltuilling»
Skuilla vel hatt nån litte ænklar og kortar
oL!?? Kanskje «el-sparkar» e greittj nok!?
|
Karl
Johans gate, Oslo: FY, Stygt og trist å se på!
Trykk på bildet for å se hele historien.
21.
oktober 2019 Fare på færde! Sjå
opp fer farle trafikainta!
Pass
opp fer farle bilista, mopedista, motorsykkelista, syklista
og og livsfarle fotgjængera! Før
musa over bildet for å få opp eit «trafikkskilt»
med ein like trafikkfarlig situasjon i gatebildet.
Men
også småunga, raggera, rånera og fuille
følk kainnj vårrå farle i trafikken!
22.
august 2019 Ka e ein kveitnakk?
Idiotisk kveitnakk! Koffer hi du hængt dasspapiret
på utsida tå dassdøra?
Ein
kveitnakk e nok eit heiller støgt trøndersk
skjeillsord som kainnj bety nåkkå i såmmå
leia som tosk, idiot, fehau, kveithau, sauhau, tommskaille,
toskhau... Vi hi også ord som gnættnakk
(gjærrig-per, grådigknarsk) eiller tosknakk
(idiot)... Sjøl plages æ oft med stivnakk!
På 70-talet på Grønland politikammer
i Oslo hadd vi ein stor og tjokk politimainn som vart
kailt fer «Fleskenakken» eiller som
æ sa;«flæsknakken». Hainnj va
mæst kjeint fer å vårrå ækstra
brutal og at'n banka opp ongdommen fer å
vårrå sekker på at det vart følk
tå dæm! |
13. juli 2019
Det e my som kainnj bli eit pængsluk
Stortingsgarasjen:
Eit pængsluk av dimmensjona og på linje med
ein Mong!?
6. juli 2019
Karsksalg på Torget i Drøbak?
Fotomontasje
med litt tull og tøys fra Torget i Drøbak.
Æ e medlæmm
tå Facebook-gruppa «Mimregruppe for ørabyggi
og ainna verdalinga», og der hadd dæm
eit bilde tå ein logo tå «In'Trøndelag
karsklag». Det e nok ein del år sida æ
smakt karsk nu, men morsomt med litte mimring.
Fer nån
år tebake va det fleir som vart bliinnj eiller
te og med dødd ætti at dæm drakk
druebreinnvin utblainda med metanol. Så druebrennvinet
e heiller itj så populært længer,
ferståele nok. Hen sjer vi ein tuillåt
fotomontasje med ein egenmekka logo og dypetsninga
fra bl.a. Galleri Havstad og Avis-tegnernes hus i
Drøbak.
|
29. juni 2019
På besøk i Avistegnernes hus i Drøbak
Drøbak,
29. juni 2019: Son kainnj det gå vess en itj passe
sæ fer nætt-troilla på Facebook!
22.
juni 2019 Det e biverskninga med så mangt!
Ja,
som kainnj det gå!
Det finnjes mang
synonyma fer ordet «biverskning': bivirkning;
sekundær, oft utesekta eiller uønska følge,
konsekvens, resultat, ringverskning, spor, sekundærverskning,
verskning
Det kainnj gi mang biverskninga (følga, reaksjona,
sekundæreffækta, sideeffekta) tå å
eta fer my «junk-food», eta fer my godta,
drekk fer my alkohol, dop-sæ ned, liggi fer my
på soffan,trim fer lite ... eiller vårrå
avhængig tå stærsk medisin
|
16. april 2019
Æ hi det som plommen i ægget!
16.04.2019:
Fotofekling frå Botanisk hage på Tøyen
i Oslo: Ha ei fertræffele fin påskehælg!
Tænk koffert
Ill.: Un bon viant. Postkort av ukjent kunstner rundt
1900. Les mer
om kofferttænkning.
Nu vart dæm
bra skræmt, ja!
Itj
fårrå nålles, så du itj skræmme
følk eiller uhæppe dæ sjøl!
Poltur te Trondheim
Originalfoto:
Erik Olsen. Trøkk på bildet for å lesa
mer om polturen te Trondheim.
31. desember 2018
Godt nyitt år!
Godt
nyitt år og tid fer fer ættertanke...
(Fritt etter
Alf
Gjersing, Verdalingen 24/6-2000)
Du skjønne
kanskje mett korte namn,
æ som levve i følks håp og
savn.
På kontoret hi æ min faste gang,
og på gata færdes æ da'n lang.
Æ avgjær avgang fer tog og fer trikk,
og minnje om dåggå og år som
gjikk.
Og æ heill orden på rytme og takt.
Men glømme du mæ, må du vårrå
på vakt.
Fer, æ
e tida, deinn her tida som går,
mainn sei om mæ at æ læge aill
sår.
Og mang gonga sei følk at tida e
lang,
innjte mainn sei, «det va ein gang».
Men, ætti at mangt har gått
og blitt bort,
sei følket, «koffer gjekk ailt så
fort?»
Stadig på færde i liv og i død
og sjer følks gleda og sorga og nød.
Sammen med
ungdommen går æ på fæst,
og æ e gammeltfølks ensomme gjæst.
Æ e ein sommår, høst, vintjer
og vår,
døgnet som pulsere, og tima som slår.
Æ e tida, aill dæm åra som går,
my fortar einn ka flæstan ferstår.
Men frå øst og frå væst
frå nord og frå sør,
så sei mainn « va det nu så
likar før?»
|
24.
juli 2018 Tørskesåmmår i Sør-Norge
Nu
hi vi deinnj værst tørsksåmmårn
sia sjuogførreti! Stakkars bønder og aill
ainner som lir!
Og i deinnj sist tida hi vi hatt mang skogbrainna i Norge,
Sverige og akkurat når henne skrives
e det mang store skogbrainna i Hellas mens det rapporteres
om over 70 døde pærsona. Trist!
Tørskesåmmår?
I år hi vei deinnj varmast såmmårn
sia 1947 og bønder, to- og firbeinte
og insækt slit hardt i hen ekstremvarmen som
breinne ailt vækk! Og mang plassa i Norge og
Sverige hærje det skogbrainna.
Det finnjes så mang namn om (langvarig) rægnvêr/styggêr
osv. Men æ greie itj å finnj eit einest
synonym på 'tørskesåmmår'
eiller «'tørkesommer» som det heite
på bokmål. Akademisk ordbok fer-klare
«tørkesommer» med «sommer
med stor tørke». Men vi kainnj vel vårrå
meir kreativ og lag nån nye oL. Kanskje finnjes
det mang oL også? Vi kainnj sjølsagt
sei «ekstremsåmmår»
men det kainnj jo vårrå både ein
ekstrem varm og god såmmår eiller ein
kaild og rægnfuill såmmår. Uansjett;
Stakkars bønder og stupvarmt fer to-
og firbeinte vesen i hen unormale ekstreme
tropevarmen!
Men! Ætti å ha fundert litte på
henne nån tima og spurdd om nån kuinnj
hjølp mæ, kom æ fram te det henne:
Ja kanskje det går an å sei nån
tå dæm «nylaga» orda hen:
'brunsviddjsåmmår, 'knusktør-såmmår',
'skogbrainnsåmmår', 'solsteiksåmmår',
'solsviddjsåmmår' eiller 'svartbreintjsåmmår'???
Fer mang tå
bøndern bli såmmårn hvertfaill
eit svartår! Desvværre!
Eillers hi vi
på trøndersk mang meir og minner gode
oL med såmmår i: 'badeversåmmår',
'brainnbil-såmmår', brasåmmår',
'brunsviddjsåmmår', 'bysåmmår'
(Bergen- Oslo-
),' ektremsåmmår'
(både god og dårle), 'finsåmmår,
'finsåmmår', 'finversåmmår',
'godsåmmår, 'godversåmmår',
'kaildjsåmmår', 'knusktøsåmmår',
'medtsåmmår', 'pilssåmmår,
'rægnsåmmår', 'rytsåmmår',
'rægnverssåmmår', 'røyt-såmmår',
'sein-såmmår', 'sjænnsåmmår',
'skogbrainnsåmmår', 'solskjænnssåmmår',
'stupvarm-såmmår, 'tilesåmmår',
'tropesåmmår', 'tørskesåmmår,
'tørsåmmår', 'uårsåmmår,
'svartårsåmmår', «Sydenver-såmmår',
'utendørssåmmår', 'varmsåmmår'
og sekkert mang-mang fleir.
|
Fint
hen, men snart tørske ailt bort! Og bli det itj rægn
nu snart, så lægg æ med i frysar'n!!!
|
|
BILDER:
|
|
|
|
|
|
|
Mye å finne for ein trønderpatriot på Steinkjerleksikonet!
|
|